Η χρηματοδότηση των Εργαστηριακών Κέντρων (Μέρος 2)

Μετά τη δημοσίευση του πρώτου μας άρθρου  και τη δημοσίευση της νέας απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών  που έχει σχέση με τη λειτουργία των σχολικών επιτροπών καθώς επίσης με τη χρηματοδότηση των Εργαστηριακών Κέντρων (Ε.Κ.), νιώθουμε την ανάγκη να επανέλθουμε στο θέμα λόγω της εξαιρετικής σημασίας που έχει για τη λειτουργία των εργαστηρίων.

Το πρώτο μας άρθρο ήταν κίνητρο για ελάχιστα Εργαστηριακά Κέντρα (Ε.Κ.) να κινηθούν προς την κατεύθυνση της σωστής και νόμιμης χρηματοδότησης τους, από τις σχολικές επιτροπές δευτεροβάθμιας των Δήμων. Αυτό προέβλεπε εξ άλλου και η Υπουργική Απόφαση 96004/Δ4/1-7-2015 ΦΕΚ1318/2015 του Υπουργείου Παιδείας που με την παράγραφο 9 του άρθρου 1 καθοριζόταν επακριβώς η χρηματοδότηση των Εργαστηριακών Κέντρων:

«9. Κάθε Ε.Κ. ως αυτοτελής εκπαιδευτική μονάδα χρηματοδοτείται αυτοτελώς και συγκροτεί αυτόνομο συμβούλιο σχολικής κοινότητας. Λαμβάνει ειδική χρηματοδότηση η οποία είναι συνάρτηση του αριθμού των μαθητών όλων των σχολικών μονάδων που εξυπηρετεί, ο οποίος πλασματικά διπλασιάζεται.»

Μετά τη συγκρότηση Συμβουλίου Σχολικής Κοινότητας προχωρήσαμε με δύο προσφυγές μας που έγιναν στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής το 2015 και εκδόθηκαν ταυτάριθμες αποφάσεις οι οποίες ανάγκασαν τη σχολική επιτροπή του Δήμου μας να συμμορφωθεί προς τη σωστή χρηματοδότηση του Ε.Κ. Έχουν γίνει ακόμη δύο προσφυγές για την απόδοση των οφειλομένων από το 2015 έως και την ημέρα που συμμορφώθηκε η Σχολική Επιτροπή (Απρίλιος 2017). Προκύπτει ένα αξιοσέβαστο ποσό που οι αποφάσεις της Αποκεντρωμένης θα καθορίσουν αν εισπραχθεί ή όχι (και από ποιους) το ποσό αυτό. Ενδεχομένως η βλάβη να μην πρέπει να επιβαρύνει το δημόσιο αφού η σχολική επιτροπή φαίνεται ότι δεν ακολούθησε τα νόμιμα. Μετά από αυτά, το Υπουργείο Εσωτερικών επανήλθε πρόσφατα με την Υπουργική Απόφαση 1940/2-2-2018 ΦΕΚ 310/2018 (τ.Β’) που αναγκάζει τις σχολικές επιτροπές:

1.    Να συγκροτηθούν αυτόνομα Συμβούλια Σχολικής Κοινότητας (Σ.Σ.Κ.) στα Εργαστηριακά Κέντρα.

2.    Να καλείται ο διευθυντής του σχολείου στις συνεδριάσεις της σχολικής επιτροπής όταν υπάρχει κάποιο θέμα για συζήτηση που αφορά το σχολείο του (αυτό υπήρχε και στην προηγούμενη απόφαση).

3.    Ο διευθυντής και ο υποδιευθυντής εξουσιοδοτούνται για τις αναλήψεις από τον τραπεζικό λογαριασμό του ΣΣΚ και είναι οι διαχειριστές αυτού.

4.    Το σημαντικότερο όμως είναι ότι προβλέπεται να γίνεται πλασματικός διπλασιασμός των μαθητών από τα εντασσόμενα ΕΠΑΛ, έτσι διπλασιάζεται και η χρηματοδότηση του Ε.Κ.  

Πιστεύεται ότι οι ενέργειες των προσφυγών αλλά και η αρθρογραφία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο ώστε να εκδοθεί αυτή η Υπουργική Απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών για να αναγκαστούν οι σχολικές επιτροπές να εφαρμόσουν τη νομοθεσία του Υπουργείου Παιδείας. Αυτά βέβαια προϋπήρχαν στην απόφαση του Υπουργείου Παιδείας από το καλοκαίρι του 2015. Σχολικές Επιτροπές αντιδρούσαν όμως αρνητικά στην εφαρμογή της νομοθεσίας με αποτέλεσμα τα Εργαστηριακά Κέντρα να μην χρηματοδοτούνται σωστά ή και καθόλου! 

Όπως είχαμε αναφέρει στο προηγούμενο μας άρθρο στα Εργαστηριακά Κέντρα (Ε.Κ.) διδάσκονται τα εργαστηριακά μαθήματα των ΕΠΑ.Λ. και των Ι.Ε.Κ.. Τελευταία διεξάγεται και η μαθητεία (μεταλυκειακό έτος των ΕΠΑ.Λ.) με διάρκεια 7 ώρες την εβδομάδα. Τα Ε.Κ. είναι αυτοτελή και έχουν δική τους διοίκηση. Τα εργαστηριακά μαθήματα των τομέων (Β τάξη) και των ειδικοτήτων των ΕΠΑ.Λ. (Γ τάξη) είναι περίπου 12 ώρες εβδομαδιαίως ανά τμήμα. Το ένα τρίτο του εβδομαδιαίου ωρολογίου προγράμματος διδάσκεται στα εργαστήρια. Τα Ε.Κ. είναι διάσπαρτα σε όλη την Ελλάδα, και ξεπερνούν τα 120, κάθε ένα από αυτά καλύπτει τις εργαστηριακές ανάγκες περισσότερων από δύο ΕΠΑΛ. Στα εργαστήρια τους εκπαιδεύονται και οι σπουδαστές των ΙΕΚ. Πριν από τον Ιούλιο του 2015, η νομοθεσία ήταν θολή, δεν είχε σαφή οριοθέτηση της χρηματοδότησής τους. Με πενιχρά μέσα προσπαθούσε η διοίκηση του Ε.Κ. να εξοπλίσει και να αγοράσει αναλώσιμα υλικά για πλειάδα εργαστηρίων που σε αρκετές περιπτώσεις ξεπερνούσαν τα 20. Από τα έξοδα λειτουργικών δαπανών που κατανέμουν οι σχολικές επιτροπές, στις σχολικές μονάδες των ΕΠΑΛ, τα Ε.Κ. λάμβαναν ότι περίσσευε. Ακόμη και σήμερα δυόμιση χρόνια μετά την έκδοση της υπουργικής απόφασης του Υπουργείου Παιδείας που ρύθμιζε τη χρηματοδότηση των εργαστηρίων δεν έχουν συμμορφωθεί οι σχολικές επιτροπές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ανά την Ελλάδα. Φαίνεται από τις αναρτήσεις στη Διαύγεια ότι πολλοί δήμοι δεν συμπεριλαμβάνουν τα Ε.Κ στους πίνακες κατανομών των λειτουργικών εξόδων (χρηματοδότησης)! Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από λεπτομερή έρευνα.  Προβλεπόταν όχι μόνο να εμφανίζονται στους πίνακες κατανομών, αλλά βάσει της απόφασης, να έχουν δημιουργήσει δικά τους Συμβούλια Σχολικής Κοινότητας (Σ.Σ.Κ) στα οποία θα κατατίθενται τα ποσά των λειτουργικών δαπανών για τις ανάγκες των εργαστηρίων.

Οι κατανομές λειτουργικών δαπανών είναι τέσσερεις το χρόνο (μία ανά τρείς μήνες). Τα χρήματα μεταφέρονται από το Υπουργείο Εσωτερικών προς τους δήμους και οι σχολικές επιτροπές αναλαμβάνουν την ευθύνη για την ορθή και νόμιμη κατανομή τους στις σχολικές μονάδες του δήμου. Έτσι χωρίς χρηματοδότηση, ο εξοπλισμός και τα αναλώσιμα υλικά ήταν και είναι υπόθεση καλής θέλησης της διοίκησης και των καθηγητών που προσφεύγουν σε χορηγίες εταιρειών για την προμήθεια των απαραίτητων αναλώσιμων υλικών και των διαφόρων ειδών εξοπλισμού που απαιτούντο για την εξάσκηση των μαθητών. Ένα ποσό χρηματοδότησης 10.000 ευρώ το χρόνο σε ένα Ε.Κ. που εκπαιδεύει 200 μαθητές μεταφράζεται σε 50 ευρώ ανά μαθητή το χρόνο (δηλαδή τίποτα….) Αν αφαιρέσουμε τα χρήματα για την επιβαλλόμενη ανανέωση του εξοπλισμού και την πληρωμή των ΔΕΚΟ δεν μένουν χρήματα για την πρακτική εξάσκηση των μαθητών.

Έτσι λοιπόν, για παράδειγμα, αν τα δύο εντασσόμενα ΕΠΑΛ σε κάποιο Ε.Κ. έχουν συνολικά 500 μαθητές, αυτός πλασματικά διπλασιάζεται και λαμβάνεται σαν μαθητικό δυναμικό του Ε.Κ. 1000 μαθητές. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ κανένας άλλος λόγος να διπλασιάζεται ο αριθμός των μαθητών πλασματικά εκτός από την άμεση αντιστοίχιση του με το θέμα της χρηματοδότησης.

Θεωρούμε ότι είναι υποχρέωση των Διευθυντών των Εργαστηριακών Κέντρων να ενημερώσουν τις σχολικές επιτροπές για την προαναφερόμενη νέα απόφαση του Εσωτερικών για την ορθή χρηματοδότηση των εργαστηρίων. Έτσι θα υπάρχουν επαρκή χρήματα για αγορά εξοπλισμού και αναλωσίμων.

Μια άλλη πρόταση που θα μπορούσαν να διαχειριστούν οι σχολικές επιτροπές είναι οι αναλογιστικές μελέτες που θα πρέπει να υπάρχουν για την πληρωμή των κοινών λειτουργικών εξόδων των Ε.Κ. με τις εντασσόμενες σχολικές μονάδες. Αρκετές σχολικές επιτροπές έχουν αναρτήσει στη Διαύγεια τέτοιες αναλογιστικές πράξεις, κατόπιν σχετικής μελέτης, για τα συστεγαζόμενα σχολεία.

Πολύδωρος Σταυρόπουλος

Μηχανολόγος Εκπαιδευτικός

MSc  STEM στην εκπαίδευση

(Παιδαγωγικό τμήμα ΑΣΠΑΙΤΕ)